Iraans voetbalelftal (mannen)

Iran
Bijnaam	De Perzische Leeuwen
Kledingsponsor	Uhlsport
FIFA-ranglijst	20 (20 juni 2024)
Hoogste ranking	15e (jul-aug 2005)
Laagste ranking	122e (mei 1996)
Associatie	Iraanse voetbalbond
Bondscoach	Amir Ghalenoei
Stadion	Azadistadion
Meeste interlands	Javad Nekounam (151)
Topscorer	Ali Daei (109)
Wedstrijden
	Eerste interland:; Afghanistan 0–0 Iran ; (Kaboel, Afghanistan; 1 januari 1941); Grootste overwinning:; Iran 19–0 Guam ; (Tabriz, Iran; 24 november 2000); Grootste nederlaag:; ENG 6–2 Iran ; (Doha, Qatar; 21 November 2022)
Wereldkampioenschap
Optredens	6 (eerste keer: 1978)
Beste resultaat	Eerste ronde (1978, 1998,; 2006, 2014, 2018, 2022)
Aziatisch kampioenschap
Optredens	14 (eerste keer: 1968)
Beste resultaat	Winnaar (1968, 1972, 1976)

Teamfoto – 1977 (tegen Koeweit)

Team – 2006

WK 2014 – Kwalificatie (teamfoto tegen Maldiven)

WK 2014 – tegen Nigeria

Het Iraans voetbalelftal is een team van voetballers dat Iran vertegenwoordigt bij internationale wedstrijden en competities, zoals de (kwalificatie)wedstrijden voor het Wereldkampioenschap voetbal en de strijd om de Asian Cup. Het land behoort in Azië tot een van de drie grootmachten, samen met Zuid-Korea en Japan.

Geschiedenis

1941 - 1978 De Sjah-jaren, drie keer kampioen van Azië en eerste WK-deelname

In 1941 speelde Iran zijn eerste internationale wedstrijd. De tegenstander was Afghanistan en er werd met 0-0 gelijk gespeeld. Iran schreef zich voor de eerste keer in voor de Azië-Cup in 1960. In een toernooi in India presteerde Iran goed tegen de directe concurrent Israël (3-0 overwinning, 1-1 gelijkspel), maar door nederlagen tegen Pakistan en India kwam Iran één punt tekort om zich te plaatsen. In 1968 organiseerde Iran het Aziatische toernooi. Na overwinningen op Hongkong, Taiwan en Birma had de ploeg genoeg aan een gelijkspel tegen Israël om Aziatisch Kampioen te worden. Door doelpunten van Homayoun Behzadi en Parviz Ghelichkhani won Iran met 2-1 en behaalde zijn eerste Aziatische titel.

Iran verdedigde zijn titel in 1972 in Thailand. Na een 3-0 overwinning op Irak boog het een 2-0 achterstand tegen het gastland in de laatste tien minuten om naar een 2-3 overwinning. In de halve finale was de Khmer Republiek, het tegenwoordige Cambodja de tegenstander, een treffer van Parviz Ghelichkhani zorgde voor de overwinning. De finale tegen Zuid-Korea moest in de verlengingen beslist worden, Hossein Kalani zorgde voor de winnende treffer (2-1), waarna Iran zijn Aziatische titel prolongeerde.

Iran speelde zijn eerste een kwalificatiewedstrijd voor het wereldkampioenschap voetbal op 4 mei 1973. De wedstrijd werd gespeeld in Teheran tegen Noord-Korea en eindigde in 0–0. Iran zou bovenaan in de poule belandden met twee punten voorsprong op Syrië en daardoor de halve finale mogen spelen in AFC-OFC kwalificatie. Tegen Australië werd in Sydney echter met 0–3 verloren waardoor de thuiswinst van 2–0 niet voldoende was voor plaatsing voor de finale.

In 1976 organiseerde Iran opnieuw de Azië-Cup. Iran bevestigde zijn dominantie in het Aziatische voetbal door na overwinningen op Irak (2-0), Zuid-Jemen (8-0), China (2-0 na verlenging) en Koeweit (1-0) de derde opeenvolgende Aziatische titel op te eisen. Aanvoerder Ali Parvin scoorde het winnende doelpunt. In dezelfde periode plaatste Iran zich drie keer voor de Olympische Spelen, het meest succesvol was deelname in 1976 toen de kwartfinale werd gehaald. Een 2-1 nederlaag tegen de Sovjet-Unie betekende eervolle uitschakeling van de ploeg.

Kroon op een succesvolle periode moest deelname aan het WK in Argentinië worden. In een finale-poule haalde Iran dat doel door zes van de acht wedstrijden te winnen. Alleen de wedstrijden tegen Zuid-Korea leverde een gelijkspel op. Kwalificatie werd zeker gesteld na een 1-0 zege op Australië na een doelpunt van Ghafour Jahani. Iran leek kansloos op het WK in Argentinië, maar verraste met een 1-1 gelijkspel tegen Schotland waar Iraj Danaeifard de gelijkmaker scoorde. In de andere wedstrijden was Iran kansloos met een 3-0 nederlaag tegen Nederland en een 4-1 nederlaag tegen Peru. Opvallend was dat de helft van de acht tegendoelpunten ontstonden na strafschoppen. Na het WK brak in Iran een volksopstand uit, waarna de Sjah vluchtte naar Egypte. Geestelijk leider Ayatollah Khomeini keerde terug naar zijn land en stichtte een Islamitische staat.

1978 - 1998 Isolement en zege op de Verenigde Staten

Na de omwenteling verkeerde Iran in een politiek isolement. Het land richtte zich vooral tegen de Verenigde Staten, die jarenlang het regime van de Sjah steunde. Dieptepunt was een langdurende gijzeling van de Amerikaanse ambassade in Teheran. Het voetbalteam verdedigde wel zijn Aziatische titel in 1980. Tijdens dat toernooi begon Irak een invasie op Iran, het begin van de Irak-Iranoorlog. In de halve finale speelde Iran tegen gastland Koeweit, dat openlijk de kant van Irak koos en anti-Iraanse propaganda uitzond. Daarnaast verloor aanvalsleider Hassan Roshan zijn broer tijdens de eerste dagen van de oorlog. De ploeg raakte uit zijn doen en verloor met 2-1. De wedstrijd om de derde plaats werd met 3-0 gewonnen van Noord-Korea.

Door de oorlog raakte Iran nog verder geïsoleerd en deed niet mee aan de voorrondes van de WK's in 1982 en 1986. In 1984 deed Iran wel mee aan de Azië Cup, het land bleef ongeslagen, maar zowel de halve finale als de wedstrijd om de derde plaats werden na strafschoppen verloren tegen respectievelijk Saoedi-Arabië en Koeweit. In 1988 haalde Iran voor de zesde achtereenvolgende keer de halve finale van de Azië-Cup, door een 1-0 nederlaag op Saoedi-Arabië werd de finale niet gehaald. Na een doelpuntloos gelijkspel tegen China veroverde Iran de derde plaats na strafschoppen.

Na het einde van de oorlog met Irak en de dood van Ayatollah Kohomeini kwam Iran langzaam uit zijn isolement. Het schreef zich in voor kwalificatie-wedstrijden voor het WK van 1990, maar werd op doelsaldo uitgeschakeld door China. De resultaten bleven teleurstellen; op de Azië-Cup in 1992 overleefde Iran de groepsfase niet na een 1-0 nederlaag tegen Japan. In een finale-poule van zes landen voor kwalificatie voor het WK van 1994 eindigde Iran op de vijfde plaats waarbij vooral de nederlaag tegen Irak pijnlijk was zo vlak na de oorlog. Iran herstelde zich op de Azië-Cup van 1996, Zuid-Korea werd in de kwartfinale met 6-2 verslagen (vier treffers van Ali Daei). Ook in dit toernooi waren strafschoppen beslissend. In de halve finale werd van Saoedi-Arabië verloren en in de strijd om de derde plaats nam Iran de strafschoppen beter dan Koeweit.

Iran begon het kwalificatie-toernooi voor het WK van 1998 met een record-zege in WK-wedstrijden mte een 17-0 tegen de Maldiven. In deze wedstrijd scoorde Karim Bagheri een recordaantal van zeven doelpunten. In de finale-poule verspeelde Iran in de laatste wedstrijd directe plaatsing voor het WK door met 2-0 van Qatar te verliezen. Een Play-Off wedstrijd tegen Japan werd met 3-2 verloren. Het winnende doelpunt viel twee minuten voor het einde van de verlenging. Iran had nog één kans zich te plaatsen; in een Play-Off wedstrijd tegen Australië. Na een 1-1 gelijkspel in Teheran werd Iran overspeeld in Sydney en stond met 2-0 achter. Tussen de 75e en 79e minuut werd de wedstrijd op zijn kop gezet door doelpunten van Bagheri en Azizi en Iran was geplaatst voor het WK door meer uit gescoorde doelpunten. Op het WK in Frankrijk werd de ploeg in de eerste ronde uitgeschakeld door nederlagen tegen Joegoslavië (1-0) en Duitsland (2-0). De wedstrijd tegen de Verenigde Staten werd met spanning tegemoet gezien vanwege de gespannen politieke situatie tussen beide landen. De spelers gaven voor de wedstrijd het goede voorbeeld door elkaar bloemen te geven en samen op de foto te gaan^[1]. Iran won de wedstrijd met 2-1 en na afloop brak een volksfeest uit in Teheran^[2].

1998 - heden Drie keer kwalificatie voor het WK

In 2000 haalde Iran de kwartfinale van de Azië Cup en stond een minuut voor tijd met 1-0 voor tegen Zuid-Korea. In de laatste minuut werd de gelijkmaker gescoord, waarna in de verlengingen de Koreanen de "golden goal" maakten. In de voorronde voor het WK van 2002 werd het eigen record omtrent recordoverwinningen aangescherpt: 19-0 tegen Guam. In de tweede ronde was opnieuw Saoedi-Arabië de voornaamste tegenstander, net als vier jaar geleden verspeelde Iran een voorsprong op de Saoedi's door opnieuw van een oliestaatje te verliezen, 3-1 tegen Bahrein. Nadat in de Play-Offs de Verenigde Arabische Emiraten waren bedwongen was uiteindelijk Ierland te sterk, 2-0 verlies in Dublin, 1-0 winst in Teheran.

Op de Azië Cup van 2004 was Zuid-Korea voor de derde achtereenvolgende keer de tegenstander in de kwartfinales. In een levendige wedstrijd scoorde Ali Karimi, bijgenaamd de Maradona van Azië twaalf minuten tijd zijn derde en het beslissende doelpunt: 4-3 voor Iran. De halve finale tegen het gastland China eindigde in een 1-1 gelijkspel, waarna China de strafschoppen beter benutte. Uiteindelijk behaalde Iran de bronzen medaille door met 4-2 van Bahrein te winnen.

In 2006 plaatste Iran zich vrij probleemloos voor zijn derde WK. In de eerste ronde werd een thuisnederlaag tegen Jordanië goed gemaakt met een zege in Amman en twee overwinningen op Qatar en in de tweede ronde ging alleen de laatste wedstrijd tegen Japan verloren. Het WK in Duitsland werd echter geen succes, de ploeg was kansloos tegen Mexico (3-1) en Portugal (2-0) en speelde gelijk tegen Angola. Na het WK stopte aanvoerder Ali Daei met zijn interlandcarrière, hij is Iraans recordinternational met 149 interlands en scoorde 109 doelpunten, een wereldrecord.

Daarna kwam een moeizame periode, op de Azië-Cup van 2007 werd "Team Melli" uitgeschakeld in de kwartfinales door na strafschoppen van Zuid-Korea te verliezen. Ook in 2011 werd Iran in de kwartfinale uitgeschakeld door Zuid-Korea, 1-0 nederlaag na verlengingen. Living Legend Ali Daei werd benoemd tot de nieuwe bondscoach om zich te plaatsen voor het WK van 2010, maar na een thuisnederlaag tegen aartsvijand Saoedi-Arabië werd hij ontslagen. Na een gelijkspel tegen Zuid-Korea eindigde Iran op de vierde plaats, in acht wedstrijden werd slechts twee keer gewonnen en liefst vijf keer gelijk gespeeld en de achterstand op nummer Noord-Korea was slechts één punt. Tijdens die laatste wedstrijd droegen een aantal spelers polstbandjes uit sympathie voor de demonstraties na de omstreden presidentsverkiezingen^[3]. Deze Iraanse spelers werden nooit meer geselecteerd voor de nationale ploeg.

Iran streed met Zuid-Korea en Oezbekistan om twee tickets voor het WK van 2014. De start was niet best, in de eerste vijf wedstrijden waren er nederlagen tegen Libanon en thuis tegen Oezbekistan. Na overwinningen op Libanon (4-0) en Qatar (1-0) had Iran twee punten voorsprong op Oezbekistan voor de laatste speeldag, men moest bezoek op Zuid-Korea, dat één punt meer had. Iran won in Seoul met 0-1 door een doelpunt van de bij Sint-Truidense VV spelende Reza Ghoochannejhad en kwalificeerde zich. In acht wedstrijden werden evenveel doelpunten gescoord, maar ook maar twee doelpunten tegen. Op het WK in Brazilië bleef Iran na een 0-0 gelijkspel tegen Nigeria lang overeind tegen Argentinië en kreeg zelfs kansen om voor een stunt te zorgen. In blessure-tijd scoorde Lionel Messi het winnende doelpunt voor Argentinië en na een 3-1 nederlaag tegen Bosnië en Herzegovina was de ploeg uitgschakeld.

In de Azië Cup van 2015 werd Iran voor de derde achtereenvolgende keer in de kwartfinales uitgeschakeld, na een 1-1 stand tegen Irak werd er flink gescoord in de verlenging, in de laatste minuut scoorde Ghoochannejhad de gelijkmaker: 3-3. Er waren acht strafschoppen per ploeg nodig om de beslissing te forceren, uiteindelijk miste Armiri de beslissende strafschop. Kwalificatie voor het WK van 2018 was geen probleem, in de eerste ronde had Iran een ruime voorsprong op Oman en in de finaleronde plaatste Iran zich met nog twee ronden te spelen met een ruime voorsprong op Zuid-Korea en Oezbekistan. In acht wedstrijden scoorde Iran evenveel doelpunten, maar had tegen enkel tegendoelpunt geïncasseerd. Doelstellingen voor de ploeg zijn duidelijk: eindelijk plaatsing voor de tweede ronde op een WK en eindelijk weer succes op de Azië Cup.

Deelname aan internationale toernooien

Wereldkampioenschap

Wereldkampioenschap voetbal overzicht^[4]
Jaar	Ronde	Wed.	W	G	V	DV	DT	Kwal
1974	Niet gekwalificeerd
1978	Groepsfase	3	0	1	2	2	8	(Kwal.)
1982	Teruggetrokken
1986	Gediskwalificeerd
1990	Niet gekwalificeerd
1994	Niet gekwalificeerd
1998	Groepsfase	3	1	0	2	2	4	(Kwal.)
2002	Niet gekwalificeerd
2006	Groepsfase	3	0	1	2	2	6	(Kwal.)
2010	Niet gekwalificeerd
2014	Groepsfase	3	0	1	2	1	4	(Kwal.)
2018	Groepsfase	3	1	1	1	2	2	(Kwal.)
2022	Groepsfase	3	1	0	2	4	7	(Kwal.)
2026	Kwalificatie nog niet begonnen

Aziatisch kampioenschap

Aziatisch kampioenschap voetbal overzicht^[5]
Jaar	Ronde	Wed.	W	G	V	DV	DT	Kwal
1960	Niet gekwalificeerd
1964	Teruggetrokken
1968	Kampioen	4	4	0	0	11	2
1972	Kampioen	5	5	0	0	12	4
1976	Kampioen	4	4	0	0	13	0
1980	Derde	6	3	2	1	16	6
1984	Vierde	6	2	4	0	8	3	(Kwal.)
1988	Derde	6	2	2	2	3	4	(Kwal.)
1992	Groepsfase	3	1	1	1	2	1	(Kwal.)
1996	Derde	6	3	2	1	14	6	(Kwal.)
2000	Kwartfinale	4	2	1	1	7	3	(Kwal.)
2004	Derde	6	3	3	0	14	8	(Kwal.)
2007	Kwartfinale	4	2	2	0	6	3	(Kwal.)
2011	Kwartfinale	4	3	0	1	6	2	(Kwal.)
2015	Kwartfinale	4	3	1	0	7	3	(Kwal.)
2019	Halve finale	6	4	0	2	12	3	(Kwal.)
2023	Halve finale	6	4	1	1	12	7	(Kwal.)

West-Aziatisch kampioenschap

West-Aziatisch kampioenschap voetbal overzicht^[6]
Jaar	Ronde	Wed.	W	G	V	DV	DT
2000	Kampioen	5	4	1	0	7	1
2002	Derde	4	1	2	1	4	3
2004	Kampioen	4	4	0	0	17	3
2007	Kampioen	4	3	1	0	5	1
2008	Kampioen	4	4	0	0	13	2
2010	Tweede	4	2	1	1	8	5
2012	Groepsfase	3	1	2	0	2	1
2014	Geen deelname

Centraal-Aziatisch kampioenschap

Centraal-Aziatisch kampioenschap overzicht
Jaar	Ronde	Wed.	W	G	V	DV	DT
2023	Kampioen	3	3	0	0	12	2

FIFA-wereldranglijst^[7]

1993	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2022
59	75	108	83	46	27	49	37	29	33	28	20	19	38	41	43	64	66	45	59	33	51	45	29	32	29	20

Interlands

Huidige selectie

De volgende spelers werden opgenomen in de selectie voor het WK 2022.

Interlands en doelpunten bijgewerkt tot en met de wedstrijd tegen Senegal op 28 september 2022.

Nr.	Naam	Wed.	Dlpnt.	Club
Doel
	Alireza Beiranvand	51	0	Persepolis
	Amir Abedzadeh	11	0	Ponferradina
	Hossein Hosseini	5	0	Esteghlal
	Payam Niazmand	1	0	Sepahan
Verdediging
	Ehsan Hajsafi	121	7	AEK Athene
	Milad Mohammadi	45	1	AEK Athene
	Morteza Pouraliganji	45	3	Persepolis
	Ramin Rezaeian	45	2	Sepahan
	Hossein Kanaanizadegan	34	2	Al-Ahli
	Shojae Khalilzahdeh	24	1	Al-Ahli
	Sadegh Moharrami	21	0	Dinamo Zagreb
	Rouzbeh Cheshmi	18	1	Esteghlal
	Majid Hosseini	18	0	Kayserispor
	Abolfazl Jalali	2	0	Esteghlal
Middenveld
	Vahid Amiri	67	2	Persepolis
	Alireza Jahanbakhsh	64	13	Feyenoord
	Saeid Ezatolahi	47	1	Vejle
	Mehdi Torabi	35	6	Persepolis
	Saman Ghoddos	33	2	Brentford
	Ali Gholizadeh	26	6	Charleroi
	Ahmad Nourllahi	26	3	Shabab Al-Ahli
	Ali Karimi	13	0	Kayserispor
Aanval
	Karim Ansarifard	94	29	Omonia Nicosia
	Sardar Azmoun	65	41	Bayer Leverkusen
	Mehdi Taremi	60	28	FC Porto

Bekende (oud-)spelers

Ali Daei
Ali Karimi
Mehdi Mahdavikia
Alireza Jahanbakhsh

Vahid Hashemian
Nasser Hejazi
Javad Nekounam

Andranik Teymourian
Masoud Shojaei
Jalal Hosseini

Ehsan Hajsafi
Mohammad Reza Khalatbari

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://www.fourfourtwo.com/features/98-most-politically-charged-game-world-cup-history. Gearchiveerd op 22 februari 2018.
↑ https://www.nrc.nl/nieuws/1998/06/22/iran-rekent-in-beladen-duel-af-met-vs-en-frustraties-7404182-a694571. Gearchiveerd op 7 april 2022.
↑ https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/iran/5559871/Iranian-football-team-shows-support-for-Mousavi-with-green-arm-bands-at-Seoul-World-Cup-qualifier.html
↑ (en) World Cup 1930-2018 – Palmares. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (rsssf) (9 januari 2022). Gearchiveerd op 3 juli 2022.
↑ (en) Asian Nations Cup – Palmares. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (rsssf) (9 januari 2022). Gearchiveerd op 25 april 2022.
↑ (en) West Asian Championship – Palmares. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (rsssf) (9 januari 2022). Gearchiveerd op 25 september 2021.
↑ FIFA-ranking

[1] ttps://www.fourfourtwo.com/features/98-most-politically-charged-game-world-cup-history. Gearchiveerd op 22 februari 2018.

[2] ttps://www.nrc.nl/nieuws/1998/06/22/iran-rekent-in-beladen-duel-af-met-vs-en-frustraties-7404182-a694571. Gearchiveerd op 7 april 2022.

[3] ttps://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/iran/5559871/Iranian-football-team-shows-support-for-Mousavi-with-green-arm-bands-at-Seoul-World-Cup-qualifier.html

[4] (en) World Cup 1930-2018 – Palmares. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (rsssf) (9 januari 2022). Gearchiveerd op 3 juli 2022.

[5] (en) Asian Nations Cup – Palmares. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (rsssf) (9 januari 2022). Gearchiveerd op 25 april 2022.

[6] (en) West Asian Championship – Palmares. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (rsssf) (9 januari 2022). Gearchiveerd op 25 september 2021.

[7] FIFA-ranking

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Afghanistan	Australië	Bahrein	Bangladesh	Bhutan	Brunei
Cambodja	China	Chinees Taipei	Filipijnen	Guam	Hongkong
India	Indonesië	Irak	Iran	Japan	Jemen
Jordanië	Kirgizië	Koeweit	Laos	Libanon	Macau
Malediven	Maleisië	Mongolië	Myanmar	Nepal	Noord-Korea
Noordelijke Marianen¹	Oezbekistan	Oman	Oost-Timor	Pakistan	Palestina
Qatar	Saoedi-Arabië	Singapore	Sri Lanka	Syrië	Tadzjikistan
Thailand	Turkmenistan	V.A.E.	Vietnam	Zuid-Korea	¹ geassocieerd lid
Voormalige nationale elftallen
Nederlands-Indië	Zuid-Jemen	Zuid-Vietnam